De Munt kleurt rood naar aanleiding van World Heart Day en cardiomyopathieën

Wat zijn cardiomyopathieën?

Cardiomyopathieën, een groep ziekten waarbij de werking en structuur van de hartspier aangetast wordt zonder dat dit volledig kan verklaard worden door bijvoorbeeld een verhoogde bloeddruk of kleplijden,[i] staan niet bovenaan de maatschappelijke en beleidsmatige agenda. Via verschillende acties wil Cardiomyopathies Matter daar verandering in brengen. Zo lanceerde het netwerk in juni dit jaar twee toegankelijke podcasts en organiseerde het samen met de Belgische Cardiologische Liga een evenement in het federaal parlement waar deze onepager werd uitgedeeld, om het thema onder de politieke aandacht te brengen. De rode lichtprojectie op de Munt is het sluitstuk van de campagne in 2025.

Deze bewustwording is noodzakelijk. In België lijdt naar schatting 1 op 500 tot 1 op 200 volwassenen eraan.[ii] Een gebrek aan screening is bovendien een pertinent probleem: 80 à 90 procent van de individuen wordt namelijk niet vroegtijdig gedetecteerd.[iii] De impact op de kwaliteit van leven is significant. Deze patiënten ervaren naast fysieke beperkingen ook werkgerelateerde en mentale belemmeringen, zoals gevoelens van angst of depressie. 

Wat is de impact van preventie?

Cardiomyopathieën worden naar schatting in 20 tot 60% van de gevallen veroorzaakt door erfelijke, schadelijke genetische varianten en zijn vaak moeilijk of pas laat vast te stellen.[iv] Dit betekent dat preventie niet altijd een cardiomyopathie kan vertragen of voorkomen.

Wat zijn de symptomen?[v]

De symptomen en ziektetekenen detecteren is allesbehalve evident. Zo hebben sommige patiënten helemaal geen klachten of hebben nooit anders gekend (door al dan niet onbewust hun levensstijl aan te passen) terwijl anderen zich vermoeid voelen of last hebben van pijn op de borst of kortademigheid. Vaak lijden patiënten aan hartritmestoornissen en/of hartfalen.[vi] Een van de meest gevreesde risico’s bij hypertrofe cardiomyopathie is een ‘plotse hartdood’ bij jongeren die initieel asymptomatisch waren. Deze symptomen kunnen het leven van patiënten aanzienlijk beïnvloeden, het risico op vroegtijdig overlijden aan hart- en vaatziekten verhogen en levenslange behandeling vereisen.

Oproep: maak werk van screening en vroegdetectie van cardiomyopathieën

Het initiatief ‘Cardiomyopathies Matter’ doet naar aanleiding van de lichtprojectie een duidelijke beleidsmatige en maatschappelijke oproep om werk te maken van screening en vroegdetectie van cardiomyopathieën, in het bijzonder voor die mensen die genetisch belast zijn. Daarnaast roepen we iedereen op om eventuele waarschuwingssignalen (vermoeidheid, pijn op de borst, kortademigheid,…) en/of klachten die gelinkt kunnen zijn aan afwijkingen van het hart, niet te negeren en bij twijfel een arts te raadplegen, zeker indien er sprake zou zijn van een familiale voorgeschiedenis. Tijdige actie kan levens redden.

Professor Dr. Stefan Janssens, Departement Cardiologie, Universitair Ziekenhuis Leuven: ‘Laat me daarin duidelijk zijn: een algemeen bevolkingsonderzoek heeft geen zin en daar pleiten we dus ook niet voor. Wij zijn wel voorstander van een goed uitgewerkt screeningsprogramma van jongere risicopersonen. Ik denk dan in de eerste plaats aan personen die genetisch belast zijn. Daarnaast is het cruciaal om een kader uit te werken voor eerstegraadsfamilieleden wanneer een genetische diagnose weerhouden is. Een dergelijk kader bestaat vandaag niet in ons land.’

Christina Scheppelmann, Algemeen en Artistiek Directeur van de Koninklijke Muntschouwburg (KMS): ‘We missen nooit een beat in onze muziek, zorg ervoor dat jij nooit een hartslag mist. Wij pleiten voor een goede hartgezondheid voor iedereen!’

Rik Vanhoof, Algemeen Directeur van de Belgische Cardiologische Liga: “Hart- en vaatziekten blijven de grootste gezondheidsuitdaging, maar elk hart is uniek en verdient de juiste zorg. Met deze World Heart Day en onze eigen campagne ‘Een hartje als geen ander’ willen we mensen eraan herinneren dat preventie en aandacht voor je hart écht het verschil maken.”

Adrien Devyver, presentator bij RTBF en ambassadeur: "Als liefhebber van sport en gezondheid in al hun facetten was het voor mij vanzelfsprekend om deel te nemen aan deze prachtige campagne die ons hart in de schijnwerpers zet. We weten hoe belangrijk het is om goed zorg te dragen voor dit sterke, maar tegelijk ook kwetsbare orgaan. Ik ben vereerd dat ik kan deelnemen aan deze bewustmakingsdag en een belangrijke boodschap kan uitdragen: laten we op elke leeftijd goed voor ons hart zorgen!"

Contact

Indien u een interview wenst met professor Janssens, dan kan u steeds contact opnemen met Jacinta De Deckere.

[i] Olivotto I et al. Circ Heart Fail. 2012;5(4):535–546.

[ii] o ​ About Cardiomyopathy | Heart Disease | CDC: 1 on 500

o World Heart Federation website. Trends in cardiovascular disease. https:// worldheartobservatory.org/trends/

o Maron, B. J., et al. (2003). American College of Cardiology/European Society of Cardiology Clinical Expert Consensus Document on Hypertrophic Cardiomyopathy: a report of the American College of Cardiology Foundation Task Force on Clinical Expert Consensus Documents and the European Society of Cardiology Committee Castelletti S, et al. Indications and utility of cardiac genetic testing in athletes. Eur J Prev Cardiol 2022; 29:1582–91

o ESC guidelines: Arbelo et al. 2023

[iii] 1. ​ ​ ​ ​ Butzner M et al. Front Cardiovasc Med. 2022 6;8:765876.

2. ​ ​ ​ ​ Maron BJ et al. J Am Coll Cardiol. 2022;79(4):372-389

3. ​ ​ ​ ​ Maron BJ et al. J Am Coll Cardiol. 2022;79(4):390-414.

4. ​ ​ ​ ​ Maron BJ. N Engl J Med. 2018;379(7):655-668. 

[iv] Ommen SR et al. Circulation. 2024;149(23):e1239-e1311. Correction published in Circulation. 2024;150(8):e198.

 Elliott PM et al. Eur Heart J. 2014;35(39):2733-2779.

[v] Cmatter_Belgium_BMS_Roadmap_24.pdf

[vi] ref Marian AJ, Braunwald E. Circ Res. 2017;121(7):749–770

09/2025

CV-BE-2500122